وقتی دلت از کسی می رنجه مثل این که گلبرگ ها رو فوت میکنی دیگه نمی توان ان را دوباره به شکل اولی برگردون دل انسان هم مثل اونه همیشه سعی کنین دل دیگران را نشکنین

شهرستان ماكو از لحاظ جغرافيائي و وسعت:

شهرستان ماكو 135 كيلومتر مرز آبي مشترك با جمهوري خودمختار نخجوان و 128 کیلومتر مرز مشترک با ترکیه ، در مجاورت كشورهاي تركيه ، ارمنستان ، با موقعيت بسيار استثنايي قراردارد .

اين شهرستان از شمال به رود قره سو و كشور تركيه و از شرق به رود ارس (جمهوري خودمختار نخجوان و ارمنستان ) ازجنوب به شهرستان خوي و از غرب به كشور تركيه محدود است .

شغل مردم شهرستان ماکو تجارت مرزی ، کشاورزی و دامداری میباشد . بزرگترین گمرک زمینی کشور بنام گمرک بازرگان در این شهرستان میباشد. دارای یک بازارچه مشترک مرزی بنام ساریسو بین ایران و ترکیه میباشد که مبادلات مرزی بین ایران و ترکیه در این بازار انجام میگیرد

شهرک صنعتی ماکو در حدود 33 هکتار در محور ماکو – بازرگان قراردارد و زمین فاز دوم شهرک صنعتی ماکو مراحل قانونی را برای احداث طی میکند

این شهرستان دارای سه سد بنامهای – سد ماکو – شد شهید جواد قنبری – سد دانالو میباشد

این شهرستان از مرکز استان 281 کیلومتر فاصله دارد.

شهرستان ماكو در 5/45 درجه طول جغرافيايي و 21/39 درجه عرض جغرافيايي واقع شده كه فاصله آن تا مركز استان 292 كيلومتر و تا تهران 862 كيلومتر ميرسد اختلاف ساعت تهران با ماكو 25 دقيقه و 36 ثانيه ميباشد .

اين شهرستان با 2400 كيلومتر مربع مساحت با دوبخش مركزي و بازرگان و 5 دهستان داراي 86728 نفر جمعيت ميباشد.شهرستان ماكو با توجه به همسايگي با كشور هاي جمهوري خود مختار نخجوان –ارمنستان- از شرق وازشمال غرب با كشور تركيه و هم مرز بودن با آنها از نظر استراتژیكي از اهميت خاصي برخوردار ميباشد. از اهم ويژه گي اين شهرستان وجود تنها گمرك زميني  كشور در مرز بازرگان و جاده ارتباطي با اروپا  ميباشد.

با تمايل خورشيد به طرف جنوب و كوتاه شدن روزها فشار زياد ميگردد و بادهاي باران آور غربي جايگزين بادهاي شمالي مي گردد . اين بادها در فصل پائيز و زمستان پس از عبور از روي اقيانوس اطلس و درياي مديترانه و جذب رطوبت از آنها در برخورد با كوههاي مرزي سبب ريزش برف و باران مي شوند كه منبع و سر چشمه دائمي رودهاي نسبتاً منظم حوضه درياچه اروميه – ارس – دجله را فراهم مي آورد .

هر قدر از شمال درياچه به طرف رور ارس پيش مي رويم بتدريج از ارتفاع زمين كاسته مي شود و ميزان بارش از 400 ميلي متر  به 250 ميلي متر كاهش پيدا مي كند .

بازرگان یکی از شهرهای استان آذربایجان غربی ایران است. این شهر در بخش مرکزی شهرستان ماکو جای دارد و گذرگاه مرزی بازرگان در یک کیلومتری آن قرار دارد.

شهر بازرگان از توابع شهرستان ماکو و در ۱۵ کیلومتری شمال آن قرار گرفته است. بازرگان به عنوان نقطه خروجی مرز ایران و ترکیه در دامنه کوه آرارات واقع شده است.

شهر مرزی بازرگان در شمال غربی ایران و شمالی ترین نقطه آذربایجان غربی قرار گرفته و ازنظر موقعیت جغرافیایی واقتصادی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است ^[۲] زیرا از طرف شمال در یک کیلومتری کشور ترکیه و از طرف شمال شرقی باجمهوری خود مختار نخجوان هم مرزاست . گذرگاه مرزی بازرگان، مهمترین گمرک زمینی کشور در این شهر قرار دارد و بعنوان دروازه اروپا یا پیشانی ایران بشمار می‌رود که روزانه صدها مسافر داخلی و خارجی ( توریست و گردشگر ) و صدها کامیون ترانزیتی و سواری از این شهر مرزی و قدیمی ^[۳] دیدن و تردد می نمایند.

از جمله افرادی که به این شهر وارد شده ودرسفر نامه خود از شهر بازرگان نام برده اوژل فلاندل سیاح معروف فرانسوی است که در زمان قاجاریه و در زمان حیات علی خان سردار ماکو به ایران سفر کرده و از بازرگان در کتاب خود یاد کرده است.^[۴]

بازرگان که از سال ۱۳۶۵ از طریق نمایندگی شهرداری و زیر نظر شهرداری شهر ماکو اداره می شد. با توجه به موقعیت حساس مرزی بودنش و گسترش عمران در این محل نمایندگی تکافوی نیاز منطقه نبود، بهمین علت به جهت دارا بودن ظرفیت‌های بالقوه و قرار گرفتن مهمترین گمرک زمینی کشور در این منطقه و عبور جاده ترانزیت از وسط بازرگان و همچنین مکاتبات مکرر از سوی اهالی شریف منطقه، نمایندگی شهرداری بازرگان در نیمه دوم سال ۱۳۷۵ با مجوز رسمی وزارت کشور ایران به شهرداری مستقل با درجه ۲ شهرداری فعالیت خود را رسماً آغاز نمود و در سال ۱۳۷۸ بدلیل گسترش فعالیتها و حجم زیاد پروژه‌های عمرانی از درجه ۲ به درجه ۵ ارتقاء یافت.^[۵]

بر پایه سرشماری سال ۱۳۸۵، جمعیت این شهر برابر با ۹٬۰۴۷ نفر بوده است^[۶].گمرک بازرگان منبع اصلی درآمد مردم این منطقه بحساب می‌آید.

زبان[ویرایش]

زبانهای گفتاری در این شهر مرزی ترکی آذربایجانی است .مردم بازرگان شیعه مذهب هستند

اقتصادی[ویرایش]

شهر بازرگان با توجه به راه اندازی منطقه آزاد تجاری{ماکو} از اهمیت ویژه ای برخوردار شده است. این سازمان به فاصله دو کیلومتری شهر بازرگان قرار دارد. به لحاظی که از جمله نقش های مهم این سازمان میتوان به توسعه روابط و تجارت با سایر کشورها و اشتغال زایی اشاره کرد.

شهرستان ماکو

ماکو در طول جغرایایی 44 درجه و 30 دقیقه و عرض جغرافیایی 39 درجه و 18 دقیقه با جمعیتی بالغ بر 202939 نفر و با مساحتی برابر 6089 کیلومتر مربع در 260 کیلومتری شمال غربی ارومیه و در دامنه کوههای آرارات در مرز ایران ، ترکیه و نخجوان و در فاصله 910 کیلومتری تهران قرار دارد. شهر قدیمی ماکو در دامنه کوه بنا شده و تا زمان « شاه عباس دوم» پا برجا و آباد بود. ماکو در اصل میان کوه بوده که به علت کثرت کاربرد «میانکو» ، کم کم ماکو خوانده شد. بنا به برخی روایات چون دور شهر ماکو را کوهها فرا گرفته اند و در شبهای مهتابی ماه دیده نمیشود به آن « ماه کو» گفته اند و اندک اندک ماه کو به ماکو تبدیل شده است.

تاسیس شهر ماکو و بنای کنونی آن که رود «زنگبار»آن را به دو بخش شمالی و جنوبی تقسیم کرد است ، توسط ایل «بیات» انجام شده است. «مصطفی بیگ» رییس ایل در خدمت نادر شاه در خراسان بوده ، پس از قتل نادر شاه به ماکو آمد و در آنجا بنای حکومت را نهاد و جانشینان او با عنوان سرداری مدتها در ماکو فرمان راندند.

بنا بر آثار تاریخی و کتیبه های سنگی شهر و ناحیه ، ماکو فرهنگی درخشان داشته و از حکومت « اورارتو » ها نشانه هایی وجود دارد که توسط باستان شناسان بیگانه و ایرانی به ثبت رسیده است، چنان که در سال 1045 ه.ق. «سلطان مراد چهارم عثمانی» برای خرابی دژهای نظامی ماکو ، « قره مصطفی پاشا » ، سردار سرشناس خود را به این ناحیه فرستاد.

این شهرستان دارای 4 شهر و 2 بخش میباشد. عمده درآمد مردم از راه دامپروری و کشاوررزی به دست می آید. محصولات آن عبارت است از : گندم ، جو ، پنبه و علوفه .

در این شهرستان معادن زغال سنگ ،  سرب و پنبه نسوز قرار داردو دارای یک کارخانه پنبه پاک کنی و چند کارخانه آرد است. از جمله آثار تاریخی آن « دخمه سنگی ، قبرستان پیر احمدی کندی ، پل پنج چشمه ، قصر سردار ماکو» میباشد. 

گمرک بازرگان 

شهر بازرگان از توابع شهرستان ماکو و در 15 کیلومتری شمال آن قرار گرفته است. بازرگان به عنوان نقطه خروجی مرز ایران و ترکیه در دامنه کوه آرارات واقع شده است. آب و هوای آن معتدل و شغل ساکنین آن خرید و فروش کالا و کشاوررزی میباشد. با توجه به میزان افزایش تردد کامیونها و مسافرین خروجی و ورودی از طریق بازرگان ، در منطقه مزبور تاسیسات فراوانی ایجاد گردییده است و رشد و شکوفایی در مرز بازرگان به وضوح به چشم میخورد.این منطقه نقطه انتهایی مسیر « جاده ابریشم» در ایران که از « پل خاتون » در مرز ترکمنستان شروع شده و پس از عبور از استان هایی خراسان ، سمنان ، تهران ، قزوین ، زنجان و آذربایجان غربی عبور مینماید، محسوب میگردد. مسیر مزبور به عنوان مهمترین و کوتاهترین راه موجود در جهت مبادله کالا و مسافر از طریق ایران به اروپا محسوب میگردد.

سابقا کاروانهای تجاری از طریق ماکو توسط جاده ای خاکی از آواجیق در نزدیکی قریه « پیر احمدی کندی» در محلی به نام صوفیعلی از مرز ایران عبور کرده و به «والدبایزید» ترکیه میرسید. در ابتدا گمرک مهم منطقه در شهرستان خوی مستقر بوده و عمده کالاهای وارداتی از اروپا و از راه « بندر ترابزون» از طریق قیزیل دره و بایزید وارد آواجیق در 30 کیلومتری بازرگان می شد و پس از انجام تشریفات گمرکی در خوی به سایر نقاط کشورحمل میگردید. با احداث پل پنج چشمه واقع در شرق جاده فعلی تبریز – ماکو و توسعه شهر ماکو زمینه برای توجه به مرز بازرگان هموار گردید.

 گمرک بازرگان در سال 1305 زمانی که روستای بازرگان حدود 40 خانوار جمعیت داشته ، در این منطقه مستقر بوده اسست. ساختمان اولیه گمرک بازرگان شامل یک اطاق گلی بوده که حدود 4 تا 5 نفر پرسنل در محل مذکور مشغول خدمت بوده اند. به علت عدم وجود امکانات و همچنین آذوقه ، مدتی گمرک بازرگان به شهرستان ماکو منتقل شد.

مجددا در سال 1314 با توجه به تقاضای تجار و مسافرین مبنی بر انجام تشریفات گمرکی در مرز گمرک به محل قبلی انتقال یافت. در طی سالهای 1315 تا 1317 ساختمان مستقلی در کنار جاده و در محلی که به عنوان کویی قدیم معروف است، احداث گردید. در سازمان سال 1317 دفاتر گمرکی مرز ایران و ترکیه که همگی تابع گمرک تبریز بودند شامل دفاتر گمرکی تمرچین ، قطور ، سیه چشمه ، صوفیعلی و بازرگان بوده است. با شروع جنگ جهانی دفاتر صوفیعلی و تمرچین تعطیل و به پاسگاه مرزی تبدیل شدند. دفتر گمرکی قطور نیز به محل گمرک رازی منتقل گردید. در ساختار سازمانی سال 1327 دفاتر گمرکی قطور ، سیه چشمه و صوفیعلی از جمله گمرکات تابعه بازرگان محسوب گردیدند.

در سال 1318 به دلیل افزایش حجم مبادلات و تردد مسافرین قرارداد احداث ساختمان مشترک گمرکات ایران و ترکیه در جوار هم و در نقطه صفر مرزی به صورت مشابه منعقد گردید. به علت وقوع جنگ جهانی دوم در سال 1320 ساختمان گمرک ایران نیمه تمام باقی ماند که نهایتا در طی سالهای 1325 – 1327 ساختمان مذکور مرمت و گمرک بازرگان در محل مذکور شروع به کار نمود. در سالهای 1328 – 1377 ساختمانهای جدید، انبارها و منازل مسکونی و سایر امکانات و تاسیسات مورد نیاز احداث گردید( در سال 1364 ساختمانهای اداری گمرک بازرگان به مساحت 4418 مترمربع و در 4 طبقه با زیر بنای 9119 مترمربع راه اندازی شد).

در طی جنگ تحمیلی حجم فعالیت گمرک بازرگان افزایش یافت و در سال 1377 نیز سازمان پایانه ها اقدام به ساخت ساختمان جدیدی که پاسخگوی نیازهای فعلی گمرک بازرگان باشد، به مساحت 450 مترمربع نموده است. گمرک مزبور در حال حاضر در سطح مدیر کل و به منظور انجام امور مختلف گمرکی شامل مسافری ، واردات ، صادرات، ترانزیت ، قضایی و ... فعالیت مینماید. همچنین گمرک  پلدشت و بازارچه های ساری سو و صنم بلاغی تحت مدیریت گمرک بازرگان مشغول فعالیت مییباشند.